پنج ضلعی مطالعه
نشست چگونه خواندن روز سه‌شنبه 17 بهمن ماه در محل مؤسسه مادران امروز، با حضور آقای دکتر یزدان منصوریان برگزار شد. حدود 20 نفراز سازمان‌های مختلف در این کارگاه شرکت داشتند. دو نفر همکار کانون نیز از جملۀ شرکت کنندگان بودند.
آقای دکتر منصوریان ابتدا دربارۀ اهمیت خواندن و شروع زمان خواندن با کودک صحبت کردند. پس از آن در مورد مطالعه و خواندن از یک پنج ضلعی مطالعه نام بردند.
اضلاع این پنج ضلعی عبارتند از:
– پیوسته خوانی (یعنی مطالعه مستمر و منسجم)
– گزیده خوانی ( یعنی مطالعه متناسب و متعادل)
– متنوع خوانی ( یعنی مطالعه مفرح و متنوع)
– آهسته خوانی ( یعنی مطالعه منتقدانه و موشکافانه)
– باز خوانی ( مطالعه مؤثر و مولد)
ایشان سپس با استفاده از مثال‌هایی دربارۀ هریک از این پنج مؤلفه صحبت خود را ادامه دادند و خلاصه ای از دلایل توجیهی در مورد این پنج ضلع گفتند. توضیح فشرده هریک از این مؤلفه ها به شرح زیر بیان شد:
گزیده خوانی: مطالعه متناسب و متعادل
– با توجه به حجم انتشارات، گزیده خوانی ضرورتی ناگریز است.
– فراموش نکنیم هر کتابی ارزش یک بار خواندن را ندارد!
– افراد موفق«گزیده خوان»هستند و از «پرخوانی» پرهیز می کنند.
– مطالعه زمانی مؤثر است که با نیاز و توانایی ذهنی ما متناسب باشد.
– خواننده باید فرصتی را به تحلیل مطالب اختصاص دهد.
– افرادی در مطالعه موفقند که براساس معیارهایی مشخص به انتخاب بهترین منابع بپردازند.
پیوسته خوانی: مطالعه مستمر و منسجم
-مطالعه باید فرایندی جاری در روند روزانه زندگی باشد.
– خواندن زمانی مؤثر است که با کتاب مانوس باشیم.
-پیوستگی در مطالعه دو وجهِ زمانی و محتوایی دارد.
-وجه زمانیِ همان استمرار در خواندن است.
– وجه محتوایی با انسجام در مطالب خواندنی حاصل می شود.
– بین مطالبی که می خوانیم باید پیوند منطقی وجود داشته باشد.
آهسته خوانی: مطالعه منتقدانه و موشکافانه
– آهستگی دلالت بر کیفیت خواندن دارد، نه سرعت خواندن.آهسته خوانی: مطالعه منتقدانه و موشکافانه
– آهسته خوانی به معنی «کند خوانی» نیست.
– آهسته خوانی فرصتی برای تأمل و تفکر در مطالب است.
– خواندنی که با تفکر انتقادی همراه است و خواننده را از دریافت کنندۀ منفعل اطلاعات به تحلیلگری کارآمد تبدیل می کند.
– کسی که به ارزیابی مطالب خواندنی می پردازد و از پذیرش بی قید و شرط آنچه مکتوب است پرهیز می کند.
متنوع خوانی: مطالعه مفرح و متنوع
-خواندن زمانی مؤثر است که برای خواننده شادی آفرین باشد.
-مطالعۀ اجباری به تکلیفی دشوار تبدیل می‌شود و اثربخشی ندارد.
-مطالعه باید متنوع باشد و بهتر است خود را به یک نویسنده یا شکل خاصی از مطالب محدود نکنیم.
-تنوع در مطالب در گسترش افق دید خواننده مؤثر است و او را ازتک بعدی شدن و یک سونگری باز می‌دارد.
-مطالعه متنوع به معنای «پراکنده خوانی» نیست.
بازخوانی: مطالعه مؤثرو مولد
-چنانچه به چهاربخش پیشین توجه شود، می‌توان امیدوار بود محصول خواندن با یادگیری عمیق همراه باشد.
-بازخوانی همان تکرار خواندن نیست و معنایی فراتر از آن دارد.
-مطالعه ای مولد است که بتوان نتایج مفید آن را در زندگی دید.
-هرگاه بتوانیم علاوه بر یادگیری از مطالب خواندنی، یافته‌های خود را در اختیار دیگران قرار دهیم، به مطالعۀ مولد رسیده‌ایم.
-«بازخوانی» شرط اصلی برای رسیدن به مطالعه مولد است. زیرا فرصت برای تحلیل و تفسیر در اختیار خواننده قرار می‌دهد.
