معمولاً به عالم بی عمل يا كسی كه با وجود تحصيلات عالی از انسانيت بويی نبرده است، می گوييم”چارپايی براو كتابی چند”. ولی تجربه در مناطق محروم بعضی كشورها نشان داده است كه چارپايانی واقعی با بار كتاب می توانند به ترويج كتابخوانی و رشد فرهنگی كمك كنند:
استفاده از شتر در خدمات كتابداری
سازمان خدمات كتابخانه ای ملی كنيا از سال ١٩٩٦برنامه ای به نام خدمات كتابخانه ای شتر را راه اندازی كرده است. اين سازمان در منطقه ای با مساحت ١٢٦٠٠٠ كيلومتر مربع واقع دراستان شمال شرقی اين كشور آفريقايی كار می كند كه حدود يك ميليون نفر جمعيت دارد. هشتاد و پنج درصد مردم اين منطقه كه از محروم ترين مناطق كنياست، بی سوادند. شترها علاوه بر حمل ونقل آب، خوراك، پوشاك و مصالح ساختمانی در اين منطقۀ صعب العبور، كتاب و مواد آموزشی را نيز به روستاها می رسانند. برنامۀ خدمات كتابخانه ای شتر با سه شتر كارش را شروع كرد و تا سال ٢٠٠١ اين تعداد به شش شتر رسيد. اين خدمات به كشاورزان، مدارس، برنامه های سواد آموزی بزرگسالان و اردوگاه های پناهندگان ارائه می شود.
خرها به خدمات كتابخانه ای چند رسانه ای كمك می كنند
برنامۀ كتابخانه های داخل گاری زيمباوه به منظور ارائۀ خدمات كتابخانه ای و ارتباطی به روستاهای دوردست منطقۀ نكايی در شمال غربی اين كشور آفريقايی ايجاد شد. گاری هايی كه خرها وظيفۀ جابجا كردنشان را دارند، علاوه بر مجموعه ای از كتاب و نشريه به صورت مراكز ارتباطات الكتريكی و الكترونيكی شامل تلفن، فكس و اينترنت نيز عمل می كنند. روی هر گاری يك دستگاه انرژی خورشيدی نصب شده است كه برق آن را تأمين می كند. روی اين واحدهای سيارمی توان آنتن يا ديش ماهواره ای هم نصب كرد. تاكنون تعداد اين نوع كتابخانه های سياردر منطقۀ نكايی به چهار واحد رسيده و به همراه كتابخانه های ثابت شبكه ای را تشكيل داده اند كه خدمات كتابخانه ای را به دورترين و محروم ترين نقاط می برد. ارزيابی ها نشان می دهند كه كار آنها در اين منطقه بسيار اثربخش و موفق بوده است، به طوری كه نرخ هشتاد و شش درصدی باسوادان در اين منطقه را مرتبط با اين برنامه می دانند.
ترجمه و تنظيم: شاهده سعيدی
با استفاده از سايت: http://www.ifla.org
