گفت‌وگوی لذتبخشی دربارۀ کتاب داشته باشیم
- ترجمۀ فرمهر منجزی
والدین می‌دانند اغلب تمرکز گروه‌های کتابخوانی بر روی گفت و گو و بحث دربارۀ کتاب است. اگر کودکان نخواهند دربارۀ کتابی که خوانده اند صحبت کنند و نظر بدهند، چه باید کرد؟ اگر همه یک حرف مشابه بزنند چطور؟ اگر همه با هم حرف بزنند چه ؟ چگونه می‌توان مطمئن بود گفت و گویی که شروع می شود مناسب سن این گروه سنی است؟
توصیه‌هایی ساده برای گفت و گوهای موفق در گروه کتابخوانی کودکان
- از گروه بخواهید دربارۀ خط مشی کلی گفت و گوها تصمیم گیری کنند. خط مشی کلی یعنی: اعضای گروه یکی یکی صحبت کنند، به دیگران توهین نکنند و آن ها را نادیده نگیرند و اختلاف سلیقه ها و عقیده ها را بپذیرند. با توجه به سن کودکان، قوانین را روی مقوای بزرگی بنویسید و پیش از هر جلسه آن‌ها را یک بار مرور کنید.
- مطمئن باشید در هر بحث و گفت و گویی یک مربی یا تسهیلگر حاضر باشد تا گفت و گوها آرام تر صورت گیرد. مربی یا تسهیلگر نباید گفت و گوی جمع را تحت تاثیر خودش قرار بدهد، بلکه باید آماده باشد که وقتی گفت و گو به بن بست می‌رسد یا کودکان سکوت می‌کنند، حرفی بزند و سوالی بپرسد. بسیاری از گروه‌های کتابخوانی برای تسهیلگری برنامه‌ای گردشی دارند. در این صورت هر یک از والدین می‌توانند به نوبت در یکی از جلسه‌ها نقش مربی یا تسهیلگر را بازی کنند.
- از اینکه بزرگ ترها بر گفت و گو اثر بگذارند اجتناب کنید. البته لازم است در ابتدا بزرگ تر ها گفت و گو را آغاز کنند، اما حواستان باشد نظر کودکان را هم بشنوید. کودکان را تشویق کنید یکی بعد از دیگری در بحث شرکت کنند و به سوالات مربی یا تسهیلگر پاسخ دهند.
- به کودکان وقت کافی بدهید تا برای جمع کردن ذهن‌شان و مرتب کردن واژه‌هایی که می‌خواهند به کار ببرند، آماده شوند. هر کودکی برای صحبت کردن به زمانی خاص نیاز دارد. زمان هایی که آن ها نیاز دارند ممکن است بسیار متفاوت باشد. یکی می تواند به سرعت آنچه را در ذهنش می گذرد ، منتقل کند و دیگری برای انتقال منظورش به زمان بیشتری نیاز دارد. مخصوصاً وقتی کودکان در گروه باشند و احساس کنند باید سریع حرف‌شان را بزنند.
- سوال‌های گفت و گو را آماده داشته باشید. برای اینکه زمان را هدر ندهید و به نتیجه‌ای برسید، بهتر است سوال‌هایتان را از قبل بدانید.
- سوال‌های متنوعی بپرسید. سوال‌هایی مثل،”چه چیزی در این کتاب از نظر تو جالب بود؟” را می‌توان برای بسیاری از کتاب‌ها و در بسیاری از گروه‌ها مطرح کرد، در حالی که برخی از سوال‌ها خاص آن کتابی است که خوانده اید. به علاوه، برخی سوال‌ها مثل، “شخصیت مورد علاقۀ شما در این کتاب کدام بود؟” آن‌ها را به راهی می‌برد که جواب کوتاه بدهند. اما سوال‌های دیگری چون، “فکر می‌کنی چرا نویسنده چنین عنوانی را برای کتابش انتخاب کرده است؟” ، کودکان را به واکنش وا می‌دارد و گفت و گوهای طولانی‌تری را به دنبال دارد.
- کودکان را تشویق کنید – اما مجبور نکنید- در بحث‌ها شرکت کنند. کودکان در صحبت کردن در گروه با هم بسیار متفاوت هستند، بعضی از کودکان به طور طبیعی از دیگر هم سن‌هایشان ساکت ترند. خیلی ساده با شنیدن و اهمیت دادن به همۀ نظرها، سوال‌های متنوعی بپرسید و به کودکان فرصت کافی برای پاسخ گفتن بدهید و آن‌ها را تشویق کنید همه در گفت و گو شرکت کنند.
- کتاب‌ها را با دقت انتخاب کنید. وقتی کتاب‌هایی که برای کودکان جذاب است، انتخاب می‌کنید، به کودکان فرصت خوبی می‌دهید در گفت و گو شرکت کنند. کتاب مناسب کودکان را تشویق می‌کند نظرشان را بیان کنند و بحث و گفت و گوی گروهی موفق تری داشته باشند.
